Talep olmadan yatırım yapılmaz. Üretim yapılmaz. İstihdam olmaz. Talep denilen şey iç taleptir. Dış talep, ihracattır.
İçeride halkın satın alma gücü olmadığından talep yoksa, dışarıya ihracat yapılamıyorsa, kurulu tesisler ürettiğini satamıyorsa, kimse yatırım yapmaz, üretim yapmaz, işçi çalıştırmaz.
Kısa dönemli sorunumuz iç talebi canlandırmak, ihracatı teşvik tedbirlerini araştırıp bulmak ve uygulamaktır.
Gelelim teşviklerin amacına... Eskiden beri her hükümet yatırımları teşvik için tedbirler açıklar, uygular. Yatırımlar için getirilen teşvik tedbirinin amacı girişimciyi (1) Ülke için önem taşıyan üretim konularında ve geri kalmış yörelerde yatırım yapmaya özendirmektir. (2) Büyük ölçekli yatırımlar gerçekleştirmesini, daha çok insan çalıştırmasını teşvik etmektir. (3) Bu nedenle de girişimciye belli maddi imkânlar verilir. Arsa verilir. Vergi muafiyeti verilir. Ucuz girdi verilir.
Daha önce uygulamaya konulan teşvik paketinin süresi dolduğundan hükümetin yeni paket hazırlaması gerekiyordu. Bu arada küresel kriz başka ülkelerde olduğu gibi bizim ülkemizde de üretimin ve istihdamın gerilemesine neden oldu.
Eskiler işlesin, yeniler gelsin
Sayın R.T. Erdoğan’ın açıkladığı yeni teşvik paketinin 2 farklı açıdan değerlendirilmesi gerekir. (1) Yeni paket kriz nedeniyle üretim ve istihdamdaki gerilemeyle ilgili olarak neler getirmektedir?
(2) Yeni paketle getirilen, orta ve uzun vadede sonuçları alınacak yeni teşvik sistemi ekonomik büyümeye nasıl katkıda bulunacaktır?
- Yeni fabrikaların kurulmasını teşvik ederken eskilerin sorunlarını görmezden gelemeyiz.
Kriz nedeniyle çok sayıda kurulu tesiste üretim geriledi. İstihdam geriledi. Bu tesisler çökerse, sadece sahipleri değil, ülke ekonomisi de büyük zarar görür: Bu tesisler desteklenirse kısa sürede üretim ve istihdam artışı sağlanabilir. Teşvik paketinde krizden olumsuz etkilenen kurulu fabrikaların sorunlarının ihmal edildiği görülüyor.
- Uzun süredir getirilen ve KOBİ’lerin yararlanabileceği kredi garanti fonu dışında kurulu tesisler için getirilen yeniş teşvik tedbiri yok.
Acaba bu işin faturası büyük mü?
(1) Mesleki eğitim kurslarının ve de geçici istihdam sağlanacaklarının faturası İşkur’daki İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak.
(2) Kamunun sağlayacağı geçici istihdamın faturası da belki bu fondan karşılanacak. Bu fondan karşılanmazsa bütçeye “hazmedilebilir” yük getirecek.
(3) Tekstilde taşınma olursa (ki çok sayıda olmayacak) bu teşviğin faturası bu yıl bütçesine küçük bir yük getirir.
(4) Yeni yatırımlar ancak 2 - 3 yıl sonra devreye girebilir. Kaldı ki yeni yatırımlar üretime başlayınca, yaratılan değerler dolaylı olarak vergi gelirlerini artırır.
Bunlara verilecek teşvikler o yılların bütçesine büyük yük getirmez.Özet ile bu teşvik paketinin kısa sürede bütçe üzerinde olumsuz bir baskısı olmayacaktır.
Güngör Uras
Milliyet
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder